Kilis’te kaçacak yer yok

18 Ocak’tan bu yana roket saldırılarının hedefinde… 128 bin Türkiye vatandaşı, kayıtlı 100 bine yakın Suriyeli mültecinin yaÅŸadığı küçük sınır ilinde korku ve endiÅŸe, günlük yaÅŸamı etkisi altına aldı.

Suriye’de Arap ve Türkmen muhaliflerin IŞİD’le çatıştığı bölgeye yaklaşık 20 km mesafede olan Kilis ÅŸehir merkezinde sokaklar, birkaç hafta öncesine göre bir hayli boÅŸ. Sokakları, diÄŸer ÅŸehirlerden nakledilen polisler dolduruyor. 

Üç aydan uzun bir süredir 40’ın üzerinde roketin atıldığı Kilis’te 17 kiÅŸi hayatını kaybetti, onlarca kiÅŸi yaralandı. Korktukları için eskisi gibi sokaÄŸa çıkamayan Kilislilerin endiÅŸelerini, polisin varlığı da azaltmıyor.

Hedef alınan belli bir bölge yok, kaçacak yer de yok

Resmi açıklamaya göre 47 roket Kilis’e isabet etti. Ancak Kilisliler, sayının çok daha fazla olduÄŸunu, köylere ve açık araziye düşen roketlerin sayılmadığını öne sürüyor. Yıllardır savaşın sınırında, top ve mermi sesleriyle yaÅŸamaya alışsalar da, artık yeni bir ses duymaya baÅŸladılar: Islık sesi.

Gaziantep’te yaÅŸayan ancak iÅŸ yeri Kilis’te olan Mehmet, ıslık sesine benzer bir ses duyduÄŸunda camların önünden uzaklaşıyor. Çünkü bu, yeni bir roketin geliÅŸini iÅŸaret ediyor. Çok yakınlarına birkaç roket isabet ettiÄŸi için ofisin yerini deÄŸiÅŸtirmeyi düşünmüş, ancak sonrasında bunun anlamsız olacağına karar vermiÅŸ. Çünkü roketler Kilis’te belli bir bölgeye atılmıyor.

Şehrin sınıra en uzak kuzey mahallelerinden en güneyine, çatışmalardan daha uzakta olan batısından doğusundaki köylere kadar çok çeşitli yerlere isabet eden roketler oldu. Soyadını vermek istemeyen Mehmet, bu durumun da insanları çaresiz bıraktığını anlatıyor:

“Öyle bir çaresizlik ki; insanlar nereye kaçacağını ÅŸaşırıyor. Sadece aileleriyle bir arada olmaya bakıyorlar. Son bir haftada atılan roketlerin sıklığı arttı, bu sebeple son iki gündür çoÄŸu çocuk okula gitmedi, evde anneleriyle kaldı. Giden de var tabii, evde ya da okulda olmak fark etmiyor aslında. Ä°nsanlar korunabilmek için bir ÅŸeye inanmak istiyor, bu sebeple durmadan komplo teorileri üretiliyor.

ÖrneÄŸin hastanenin yakınlarına bir roket atıldığında ‘Bu hastanede IŞİD’in savaÅŸtığı muhaliflerin komutanı yatıyor, orayı hedef almaya devam edecekler’ diye bir söylenti yayılıyor. Kimse o bölgeye gitmiyor. BaÅŸka bir gün bir camiye isabet ediyor, ‘muhalif komutan burada namaz kılıyor, o camiye yaklaÅŸmayın’ deniliyor. Bunların hiçbirisinin gerçek olmadığını insanlar biliyor ama yine de, korunma ihtiyacı… Bu dedikodulara göre hareket edenler oluyor.”

‘Hanım aÄŸlıyor, sızlıyor, uyuyamıyor. Peki memleketi bırakıp nereye gidelim?’

 

[Fotoğraf: Ece Göksedef/Al Jazeera]

Kilisliler kenti terk etmekten yana deÄŸil. Devletin isterse buna bir son vereceÄŸini düşünenler çoÄŸunlukta. Cemal DaÄŸaçıkan da onlardan biri. Bir hafta önce atılan roketin düştüğü yere yaklaşık 200 metre uzaklıkta küçük bir ayakkabı tamircisi var. Bu sebeple bir gün iÅŸe gitmedi ama bu sefer evine 100 metre mesafeye roket düştü. YaÅŸlı tamirciye göre bunun sonu yok…

Kilis’te doÄŸan ve hayatı boyunca ÅŸehirden ayrılmayan DaÄŸaçıkan’ın çocukları ve torunları var. O da roket sesini tıpkı Mehmet gibi ‘ıslık sesi’ diye tanımlıyor. “Artık birkaç saniye kala da olsa dikkat kesilip anlıyoruz, en kuytu yere saklanmaya çalışıyoruz” diye anlatıyor nasıl korunduklarını. Kendisi için korkmadığını söylüyor ama ailesi için endiÅŸeli:

“Çok tedirgin olduk. Devletin burayı görmesi lâzım. 17 kiÅŸinin ölmesi, 40 kiÅŸinin yaralanması mı lâzım görmesi için? Torunlarım kaç gün okula gidemedi, ama baktık böyle yaÅŸanmaz gönderiyoruz ÅŸimdi. Ecelden kaçış yok, ecelim geldiyse beni nereye kaçsam yakalar.

Åžimdilik devamlı atmıyorlar roketleri, günde beÅŸ altı tane geliyor en fazla. Bu sayı artsa da korkmuyorum, ölüm Allah’ın emri. Ama hanım çok korkuyor, aÄŸlıyor, sızlıyor, uyuyamıyor. Torunlar da öyle, okula giderken çok korkuyorlar. Peki ama memleketi bırakıp nereye gidelim?”

“KeÅŸke biz Suriye’ye hiç karışmasaydık”

Cemal DaÄŸaçıkan, sınırın diÄŸer tarafındaki IŞİD hedeflerinin vurulduÄŸunu hatırlatıyor ve ‘isteseler daha önce de vururlardı, engel olabilirlerdi’ diyor. Hükümetin Kilis’le ilgili önlemler alacağını açıklamasına ise ‘icraatı görelim, kaç haftadır bir ÅŸey görmedik’ yorumunu yapıyor.

Ona göre bu saldırıların sebebi, Türkiye’nin roketlerin atıldığı bölgede muhaliflere destek vermesi. “O kendilerinin sorunu bence, keÅŸke biz Suriye’ye hiç karışmasaydık” diyor.

Valilik yakınına atılan roket gerginliği artırdı

 

[Fotoğraf: Ece Göksedef/Al Jazeera]

Pazar günü kent meydanındaki Valilik binasına 100 metre mesafedeki caminin avlusuna isabet eden ve iki kişinin hayatını kaybettiği roket saldırısı sonrası, hareketli meydan da boşaldı. Pazartesi günü dükkânların çoğu açılmadı. Roketin kentin en işlek yerine, en önemli devlet binasının bu kadar yakınına atılması, şehirdeki gerginliği iyice artırdı, Kilisliler artık daha da endişeli.

Hafta başında geri geleceği için orada bıraktığı arabasını almaya gelen bir dükkân sahibi de, namaz saati boş olan camiyi gösteriyor:

“Bu camiye girip çıkan çok olur, biz çok iÅŸ yaparız burada. Åžimdi bomboÅŸ, iki gündür giden gelen yok. Otoparkta da bir benim arabam kalmış… ValiliÄŸin yanındayız, bize bir ÅŸey olmaz diyorduk ama buraya kadar gelmesi bizi iyice endiÅŸelendirdi. Artık durumun daha ciddi olduÄŸunu görüyoruz. Ama yapacak bir ÅŸey yok, bakın arkadaÅŸlar açmış dükkânları. Ben de açacağım yarın, öbür gün…”